Lekcia č. 18
Лекція 18 – Lekcia 18
Планы на лїтнї вакації
Марко: Янку, што будеш робити, кідь ся скінчіть лїтня школа?
Янко: Буду путовати по Словакії, передовшыткым по реґіонах, де жыють Русины.
Марко: Буде то про Тебе інтересне?
Янко: Самособов. Інтересує ня фолклор, а тыж архітектура.
Марко: Думаш на деревяны церькви?
Янко: Гей, чув єм, же они были записаны до списку світовой културной дїдовизны УНЕСКО. Быв єсь в дакотрых з них?
Марко: Быв єм в Бодружалю і в Ладомировій. Деревяны церькви – то є досправды наш архітектонічный сквост.
Янко: Хотїв бы єм перейти цїлу карпатьску деревяну трасу.
Марко: Можеме путовати двоми.
Янко: Буду ся тїшыти.
Будучій час (футурум) i вид часослов – Budúci čas a vid slovies
V rusínskom jazyku jestvujú 2 typy budúceho času: jednoduchý a zložený (простый і зложеный).
Jednoduchý tvoríme rovnakým systémom ako pri prítomno čase od slovies dokonavého vidu: напишу, напишеш, напише, напишеме, напишете, напишуть.
Zložený budúci čas tvoríme pomocou budúceho času slovesa быти a infinitívu, neurčitku plnovýznamového slovesa: будуписати, будешчітати, будутьспівати.
Ako ste si mohli všimnúť, dokonavý vid slovies sa tvorí najčastejšie:
– s pomocou prefixov: писати – написати, выписати, підписати...
– sufixom-ну-: копати – копнути, бухати – бухнути, кыхати – кыхнути...
– sufixmi-ова-/-ёва, -ва-: підписати – підписовати, забыти – забывати...
– iným základom slova: брати – взяти, класти – положыти...
– zmenou samohlásky v základe slova: пущати – пустити, трафляти – трафити, стрїляти – стрїлити...
ЗАДАЧІ – ÚLOHY
1. Од наслїдуючіх часослов подля взору утворьте простый і зложеный будучій час. – Od nasledujúcich slovies podľa vzoru utvorte jednoduchý a zložený budúci čas.
2. Од часослов незавершеного виду утворьте часослова завершеного виду. Od nedokonavých slovies utvorte slovesá dokonavého vidu.
а) співати – .....
б) спати – .....
в) їсти – .....
г) мыти – .....
ґ) печі – .....
Ключ к задачам: - Kľúč k úlohám:
7. б) прочітам, буду чітати, в) одмечу, буду метати, в) написати, буду писати.
8. а) заспівати, б) поспати, в) доїсти, г) одмыти, ґ) напечі.
Kurz rusínskeho jazyka je pripravovaný podľa učebnice - Доц. ПгДр. Анна Плїшкова, ПгД.
ПгДр. Кветослава Копорова: Русиньскый язык про зачаточників, Словеньска асоціація русиньскых орґанізацій – Русин і Народны новинкы, Пряшів 2011
Autor: Peter Medviď
> späť
Планы на лїтнї вакації
Марко: Янку, што будеш робити, кідь ся скінчіть лїтня школа?
Янко: Буду путовати по Словакії, передовшыткым по реґіонах, де жыють Русины.
Марко: Буде то про Тебе інтересне?
Янко: Самособов. Інтересує ня фолклор, а тыж архітектура.
Марко: Думаш на деревяны церькви?
Янко: Гей, чув єм, же они были записаны до списку світовой културной дїдовизны УНЕСКО. Быв єсь в дакотрых з них?
Марко: Быв єм в Бодружалю і в Ладомировій. Деревяны церькви – то є досправды наш архітектонічный сквост.
Янко: Хотїв бы єм перейти цїлу карпатьску деревяну трасу.
Марко: Можеме путовати двоми.
Янко: Буду ся тїшыти.
Будучій час (футурум) i вид часослов – Budúci čas a vid slovies
V rusínskom jazyku jestvujú 2 typy budúceho času: jednoduchý a zložený (простый і зложеный).
Jednoduchý tvoríme rovnakým systémom ako pri prítomno čase od slovies dokonavého vidu: напишу, напишеш, напише, напишеме, напишете, напишуть.
Zložený budúci čas tvoríme pomocou budúceho času slovesa быти a infinitívu, neurčitku plnovýznamového slovesa: будуписати, будешчітати, будутьспівати.
Незавершеный вид часослова | Завершеный вид часослова | Простый будучій час | Зложеный будучій час |
---|---|---|---|
писати | написати | напишу | буду писати |
чітати | прочітати | прочітам | буду чітати |
вести | >одвести | одведу | буду вести |
плести | выплести | выплету | буду плести |
співати | заспівати | заспівам | буду співати |
спати | поспати | посплю | буду спати |
пити | выпити | выпю | буду пити |
Ako ste si mohli všimnúť, dokonavý vid slovies sa tvorí najčastejšie:
– s pomocou prefixov: писати – написати, выписати, підписати...
– sufixom-ну-: копати – копнути, бухати – бухнути, кыхати – кыхнути...
– sufixmi-ова-/-ёва, -ва-: підписати – підписовати, забыти – забывати...
– iným základom slova: брати – взяти, класти – положыти...
– zmenou samohlásky v základe slova: пущати – пустити, трафляти – трафити, стрїляти – стрїлити...
ЗАДАЧІ – ÚLOHY
1. Од наслїдуючіх часослов подля взору утворьте простый і зложеный будучій час. – Od nasledujúcich slovies podľa vzoru utvorte jednoduchý a zložený budúci čas.
Часослова | Простый футурум | Зложеный футурум |
---|---|---|
а) робити | зроблю | буду робити |
б) чітати | ||
в) метати | ||
г) писати |
2. Од часослов незавершеного виду утворьте часослова завершеного виду. Od nedokonavých slovies utvorte slovesá dokonavého vidu.
а) співати – .....
б) спати – .....
в) їсти – .....
г) мыти – .....
ґ) печі – .....
Ключ к задачам: - Kľúč k úlohám:
7. б) прочітам, буду чітати, в) одмечу, буду метати, в) написати, буду писати.
8. а) заспівати, б) поспати, в) доїсти, г) одмыти, ґ) напечі.
Kurz rusínskeho jazyka je pripravovaný podľa učebnice - Доц. ПгДр. Анна Плїшкова, ПгД.
ПгДр. Кветослава Копорова: Русиньскый язык про зачаточників, Словеньска асоціація русиньскых орґанізацій – Русин і Народны новинкы, Пряшів 2011
Autor: Peter Medviď
> späť
Naše obce
Zobraziť galérieUjko Vasyľ
-Pane Vasyľu, na žaľ, ne možeme vam zvyšyty vyplatu...
-To mi popravďi až tak ne vadyť, stačiť, kiď mi ju budete davaty časťiše...!
Československý svět v Karpatech
Československý svet v Karpatoch
Čechoslovackyj svit v Karpatach
Reprezentatívna fotopublikácia
Objednať