Lekcia č. 22

Лекція 22
 
На початку быв РУСИН -  з новинок
 
Святе Євангеліє од Йоана зачінать словами: „На початку было Слово...”  Словом  зачало Боже дїло а словом зачінать і кажде дїло чоловіка. Словом зачала своє дїло  (по Спо­лочности Енді Варгола і Містьскім центрї културы в Міджілабірцях)  і Русиньска оброда перед пятнадцятёма роками, кідь зачала (по Сполочности Енді Варгола і Містьскім центрї културы в Міджілабірцях)  в 1991 роцї сістематічно  выда­ва­ти часопис Русин і Народны новинкы. На початку того дїла єм быв і я. А так собі ­думам, же єм компетентный заспоми­нати...
Міджілабірці, рік 1990. Михал Бицко, о. Крайняк, Михал Турок-Гетеш, фестівал културы і шпорту, нулте чісло Русина...
Над екстраваґантным Ендім на обалцї часопису бы ся днесь уж не чудовав нихто, но тогды, в 1990 р. ся іщі чудовали многы. Но так само ся много людей зачудовало і над самым обсягом часопису. Было то зачудованя доброжычливе і радостне, но дету ся нашли і злобны крітікы, котрых замерзило, же уж і „Русначкове” мають своє...
І мі ся ушло.
Крітіків найвеце мерзив „ґрекокатолицькый дух” статей о Александрови Духновічови, Краснобрідьскім монастырю а „ідея русиньского літературного языка.”
Статя „Вавілоньска вежа в Карпатах” підняла жовч декому... Піднимала пятнадцять років а вызерать, же буде піднимати іщі довгы рокы.
Кідь піднимать неприятелям, няй! Но кідь піднимать „властным”, котрым розвивати літературный язык „не важне дїло, лем кідь маме свої фестівалы”, то уж гірше.
Без літературного языка, русиньскых школ, русиньскых церьковных обрядів, народно умреме! То знать каждый неприятель нашого дїла! Прото хоче з Русинів мати лем дото­ва­ну фестівалову мертволу.
Перед пятнадцятёма роками єм в Русинови написав о Краснобрідьскім монастырю, же є в розвалинах а же там хыбить прекрасный спів отцїв василіянів. Днесь там стоїть красный новый монастырь, но на жаль, прекрасный спів мо­нахів там не чути дотеперь... Дотована могыла...
Жычу Русинови і Народным новинкам жывотворну силу, котра докаже нелем підкріпляти сердця вшыткым Русинам, але і пробуджати тых, котры сплять сном мертвых.
 
о. Франтїшек КРАЙНЯК
 
Вернеме ся ку препозіціям.
 
ЗАДАЧІ
 
1. Чітайте інзераты в новинках і слїдуйте пррепозіції в них. З якым падом ся вяжуть?
а) Продам валушного пса з властным квартелём.
б) Рада ся спознам з комунікатівным пензістом.
в) Од кого можу купити малы мачата?
г) Оддам ся за молодого парібка. Значка: Лем од Старой Любовнї.
ґ) Куплю малу загородку коло Бардеёва.
д) Научу грати на гуслях.

2.  Доповнийте препозіції до речінь. Одпoвіджте на вопросы.           
а) Вшыткы розумите ..... русиньскы?
б) Знає каждый писати ..... компютерї?
в) Пішов Марко ..... Іванов ..... накупного центра?
г) Коли піде Івана ..... Україну?
ґ) Коли підуть Іванины родічі ..... Скірковых ..... навщіву?
д) Хочу купити малый нотбук ..... добру цїну.
е) Уквартелюю пензісту ..... добрым смаком ..... їдла.

3. Доповнийте препозіції і дайте слова в скобках до правилной формы.
а) Любите грати ..... (гуслї) ..... ?
б) Треба ходити ..... (школа) .....
в) Знаєш писати ..... (компютер) ..... ?
г) Лем вчера зачала ..... (співаня) .....
ґ) Путовала ..... (край) .....
д) Куповав ..... (евро) .....
е) Бісїдовали ..... (Іванина сестра) .....
є) Ёго квартель є далеко ..... (центер) .....
ё) Што будете хотїти ..... (питя) ..... ?
ж) Не треба ходити ..... (школа) .....
 
4. Прочітейте іщі раз текст і глядайте, де ся находять препозіції.
 
Ключ к задачам:
1. а) І., б) І., в) Ґ., г) Ґ., Ґ., ґ) Ґ., д) Л.
2. а) по, б) на, в) з, до, г) на, ґ) до, на, д) за, е) з, до.
3. а) на гуслях, б) до школы, в) на компютерї, г) з доволенкы, ґ) по краю, д) за евра, е) о Івани-
ній сестрї, є) од центра, ё) на питя, ж) поза школу.

Kurz rusínskeho jazyka je pripravovaný podľa učebnice - Доц. ПгДр. Анна Плїшкова, ПгД.
ПгДр. Кветослава Копорова: Русиньскый язык про зачаточників, Словеньска асоціація русиньскых орґанізацій – Русин і Народны новинкы, Пряшів 2011


Autor: Peter Medviď
 
 
> späť